Kerstblues op Patmos

Een bijdrage van Marion Teixeira, woonachtig op het eiland Patmos.

Het is 22 november als de eerste kerstversiering verschijnt. Vinden wij dat een beetje vroeg? Het antwoord is ja. Als ik bij de bakker binnen stap loop ik rechtstreeks in de armen van een enorme plastic kerstman. Ik schrik ervan. We weten het inmiddels eigenlijk wel, maar het blijft vreemd en vroeg voor ons. Het is nog warm. Wij zwemmen nog en ineens komen de kerstspullen tevoorschijn.

Griekse mensen houden van kerst, dat mag duidelijk zijn. Nou grijpen Grieken natuurlijk iedere gelegenheid aan om feest te vieren en Kerstmis hoort daarbij. Met vooral veel versieringen en nog meer kitsch versiering in mijn ogen. De toeristenwinkeltjes die dicht waren gegaan nadat de laatste cruiseboot is geweest, gaan ineens weer open. Om kerstballen en andere kerstspullen te verkopen. Omdat het echt zó ontzettend kitsch is heeft het ook wel weer een speciale, aparte charme.

In Nederland waren we natuurlijk gewend aan trends en hippe kerstspulletjes. Hier niets van dat alles. Gewoon ballen, slingers en lichtjes. Maar dan wel in alle kleuren van de regenboog. Hoe meer kleur en licht hoe mooier. Huizen, balkons, restaurants en winkelpanden hangen vol met gekleurde liefst flikkerende lichtjes. Dus klimmen er langs de witte gevels van de huizen ineens kerstmannetjes omhoog langs een laddertje. En hangt de gemeente rode kerststerren op in bijna iedere lantaarnpaal die je tegenkomt.

Kunst

Kerstbomen hebben we natuurlijk niet dus komen de kunstbomen uit de kast. En als klap op de vuurpijl zet de gemeente een enorme nepboom vol witte lichtjes in de haven waar de boten aankomen. Die heeft mijn goedkeuring, dat schept wel sfeer als je van de boot afstapt. Onderaan de boom staat een kerststal met het kindje Jezus.

Maar de rest? Al die gekleurde aan en uit flikkerende lichtjes maken mij alleen maar onrustig. En het is ook niet zomaar opgeruimd na de feestdagen. Soms hangt en staat alles nog in februari. De donkere dagen door zeker? Grieken zijn ook dol op plaatjes van kerstmannen en sneeuw. Ik vermoed omdat ze dit op ons eiland niet vaak in werkelijkheid gezien hebben.

Kerst

Het is wel stil op het eiland in de weken voor kerst. Een vriendin vraagt me vanuit het buitenland of ik bij de slager een kalkoen voor haar wil bestellen. Goede vraag aan een vegetariër. Ik dus naar de slager voor die kalkoen. Hij had er één, uit de lucht geschoten of met de boot uit Athene laten komen, ik wil het niet weten. Eén ding weet ik wel, ik ga niet bij ze eten met Kerst. Kerstmis in Griekenland, gelukkig maar één dag. Sober eigenlijk hier. Geen winkelend publiek met tassen vol. Ik vind het wel mooi zo.

Als je wat zaken bij de bank moet doen staat er een glaasje meloraki voor je klaar in de dagen voor Kerst. Het is druk bij de bank ineens! Op de vooravond voor kerst gaan kinderen langs de huizen en kloppen aan. Ze zingen kerstliedjes begeleid door een triangel. In ruil voor snoepgoed maar ik moet er helaas bij vertellen dat ze tegenwoordig liever geld krijgen. Als je een beetje pech hebt ben je door je ouders Christos genoemd. Met deze naam komt de hele familie jaarlijks bij jou eten met kerst. Dan zorg jij voor de kalkoen met vulling. De rest van de kersttafel staat vol groenten en fruit van het seizoen natuurlijk. Veel kool, mandarijnen en citroen.

Kerst duurt hier dus maar één dag. Heerlijk, meer dan genoeg voor mij. Wij gaan altijd naar het Evangelismos klooster. Dat is het klooster van de nonnen. Eenvoud, sereen. Je kan de dienst binnenlopen wanneer je wil. Iedere keer ben ik ontroerd door de sfeer daar. De nonnen zitten achter een wand, je ziet ze niet. Maar je hoort ze des te beter. De dienst wordt gezongen en de nonnen hebben schitterende stemmen. Het geluid van Engelen lijkt het wel voor mij.

Op naar oud en nieuw. De BBQ gaat aan, families zitten samen. Net als bij ons wens je elkaar om 12 uur gelukkig nieuwjaar. χρόνια πολλά of καλη χρόνια. En dan vuurwerk. Geen mooi siervuurwerk zoals in Nederland maar knallen. Dynamiet, knallen boven zee, oorverdovend. Vlak voor twaalven is de Blue Star aan komen varen. Die blijft liggen tot het twaalf uur is om mee te kunnen toeteren. Het nieuwe jaar is begonnen.

Vasilopita

Het is tijd om de Vasilopita aan te snijden. Een soort kruising tussen brood en cake, waarin een munt is meegebakken. Degene die de munt vindt -je raadt het al- heeft het hele jaar geluk en voorspoed. De afsluiting van deze hele periode is 6 januari. Groot feest. Dan zegent de priester van ieder dorp in Griekenland het kruis. En als je dorp aan zee ligt dan is het feest compleet. De priester gooit het kruis in zee. Iedereen komt kijken natuurlijk. Jongemannen staan te rillen op de kade tot ze mogen springen op teken van de priester. Plons. Duiken om het kruis te vinden. De gelukkige vinder wordt alom geprezen en krijgt een kruisje omgehangen door de priester. Hij heeft bovendien het hele komende jaar geluk en voorspoed. Als die nu ook nog dat muntje uit de Vasilopita had…

Nederland

Dit jaar zijn wij wegens familieomstandigheden in Nederland met Kerst. Ik zal mijn zingende nonnetjes zeker missen. En mijn Griekse familie waar we meestal eten ook. Ik ben ontzettend benieuwd hoe ik Kerstmis in Nederland zal ervaren. Vooralsnog blijf ik uit de buurt van winkels en kerstmarkten. Maar in de avond als ik naar buiten kijk zie ik ineens dat de boom voor ons huis door de gemeente gezellig versierd is met talloze lampjes. Sprookjesachtig mooi. En wie weet, misschien gaan we wel een avondje uit eten bij onze plaatselijke Griek hier. Want in Nederland duurt Kerstmis immers twee dagen. Geluksvogels dat we zijn. Zo hebben we immers the best of both worlds.

Mooie kerstdagen en licht in het nieuwe jaar,
Καλές γιορτές, Χρόνια πολλά

 

Marion Teixeira

Na vele rondreizen door Griekenland raakte Marion verliefd op het eiland Patmos, waar ze lange tijd heeft gewoond op een berg dichtbij de zee. Het unieke karakter en de mysterieuze sfeer van het eiland gaf de doorslag. Zonder televisie en stress van buitenaf. Haar kijk op het Griekse leven deelt ze ditmaal vanaf Lesbos in haar gastblogs.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *