Blij met ei: Pasen in Griekenland

Een bijdrage van Anita Snippe, woonachtig op Kythira

Chocolade-eitjes

Lekker hoor! Die chocoladepaaseitjes die een vriendin onlangs voor ons meenam. Zo’n grote zak met melk, puur en wit. Niets leukers dan ze uit een knisperend papiertje peuteren en dan zo’n hard, zoet bolletje langzaam in je mond laten smelten. De pure eitjes gaan heerlijk bij een kopje koffie. Wit bij een kopje thee, en melk de hele dag door. Foei.

Zijn er geen chocoladepaaseitjes in Griekenland te koop? Inmiddels wel. Helaas zijn ze hier altijd gevuld met iets van praline, aardbei of vanille. Doe mij maar zo’n massief Nederlands chocolade-eitje.

Hard gekookte eieren

Vriendin-lief kijkt op haar beurt uit naar de rood geverfde eieren in Griekenland. In de Heilige Week – Μεγάλη Εβδομάδα –  voorafgaand aan het Paasweekend worden er in menig Grieks huishouden flink wat eieren hardgekookt. Dat gebeurt veelal op Witte Donderdag.

Nadat ze zijn afgekoeld, worden ze rood geverfd. De basisbenodigdheden van deze specifieke kleur zijn in kleine pakketjes te koop in iedere supermarkt. Plastic handschoentjes worden meegeleverd want dat rood vlekt enorm. Voor velen symboliseert de rode kleur het bloed van Jezus Christus en de eieren staan voor nieuw leven.

Rode eieren

Wat gebeurt er  daarna met de rode eieren? Op Stille Zaterdag, de dag na Goede Vrijdag, wordt het Heilige Licht uit Jeruzalem via Athene ingevlogen naar Kythira, en naar diverse andere Griekse bestemmingen. Diezelfde avond zijn er over het  hele eiland kerkdiensten, en om twaalf uur s nachts wordt het Heilige Licht verspreid onder de bewoners. Daarna gaat men aan het bizar late avondmaal. Immers om twaalf uur ’s nachts is de vastenperiode voorbij en de speciale Griekse paassoep – Μαγειρίτσα –  heeft dan al de hele dag staan pruttelen. De maaltijd is compleet met diverse kazen, brood en de rode eieren. Ondertussen wordt er een spel gespeeld: eitje tikken – τσούγκρισμα – en degene die het ei heel weet te houden, is de winnaar en kan een gelukkig jaar tegemoet zien.

Vervolgens zijn er nog een paar uur over voor een (paas)hazenslaapje. Echter de meeste Griekse mannen krijgen niet de tijd om zich nog eens heerlijk in hun bedje om te draaien. Rond zonsopkomst staan ze al aan het spit – σούβλα  -te draaien. Het betreffende lam of geit wordt urenlang geroosterd boven een vuurtje, ter voorbereiding op de overdadige paaslunch. Een uitbundige gelegenheid waarbij vele Grieken van heinde en verre zijn gekomen om het Grote Paasweekend op hun familie-eiland of die van vrienden te vieren.

Paasperiode

Paaszondag in Griekenland is de climax van een periode die al twee maanden eerder begint. Dat start met carnaval. Niet de slappe hap van drie dagen, in Griekenland duurt het carnaval drie weken! Met festiviteiten voor jong en oud. Op Kythira zijn er tijdens de carnavalsweken twee weekenden vol met verkleedpartijen, parades en politiek getinte sketches. Tussendoor is er nog ergens een Vette Donderdag – τσικνοπέμπτη . Op die dag waait de geur van barbecue over het eiland, want er staat gegrild vlees op het menu. Heel veel vlees.

De carnavalsperiode wordt afgesloten op Schone Maandag – Καθαρά Δευτέρα –, een nationale feestdag met vliegers in de lucht en een uitgebreide lunch. Alleen op die dag eten we het speciale en o zo lekkere brood dat is gebakken zonder gist – λαγάνα. Er is zalige viskuit-salade – ταραμοσαλάτα –, veel groene groenten, inktvis, schelpdieren, en alles wordt weggespoeld met flink wat wijn. De vastenperiode is begonnen.

De icoon van Kythira

Op Orthodoxe zondag, de eerste zondag van de vastenperiode, wordt volgens een eenwenoude traditie de icoon van Kythira overgebracht van het klooster naar de heilige kerk Myrtidiotissa in het hoofdstadje Chora. Een wandeling van ongeveer 17 km, waarbij vele eilanders meewandelen. Direct na het Paasweekend wordt de icoon weer teruggewandeld naar het klooster, echter verspreid over twee weken. De icoon gaat dan het hele eiland over, van dorp naar dorp, gedeeltelijk in de auto en gedeeltelijk wandelend, met de dorpspriester voorop.

Suikervasten

Die zak chocoladepaaseitjes was in een rap tempo verorberd. Een paar dagen later kwam de volgende vriendin uit Nederland om onze chocolade voorraad aan te vullen. Na de Pasen gaan wij een tijdje suikervasten. Χρόνια πολλά!

Er zijn nog veel meer gebruiken, gewoontes en lekkernijen rond het Griekse paasgebeuren. Daarover een volgende keer meer. Kom het Griekse Pasen een keertje mee beleven – op Kythira of elders in Griekenland. In 2026 valt de Griekse Paaszondag op 12 april.

 

Meer lezen over wat Anita en Albert meemaken op Kythira? Kijk dan op blog-eengriekseiland.nl .